Wady postawy, skolioza, asymetria

Diagnostyka neurorozwojowa

Badanie wad postawy

Najistotniejszym warunkiem oceny prawidłowego rozwoju dziecka jest znajomość idealnej motorycznej ontogenezy. Badanie dziecka odbywa się za pomocą obserwacji motoryki spontanicznej, czyli tego co dziecko potrafi zrobić – ocena ilościowa i najistotniejsze jak to robi – ocena jakościowa wzorców. Pozwala ona potwierdzić prawidłowy rozwój, bądź wychwycić nieprawidłowości we wczesnym etapie rozwoju dziecka.

Bardzo ważna, kluczowa w rozwoju dziecka do 1 roku życia jest kinezjologiczna analiza wzorców postawy towarzysząca dziecku od okresu noworodkowego do osiągnięcia samodzielnego chodu. Nieprawidłowości w motoryce spontanicznej dziecka w okresie do 1 roku życia powodują wady postawy w okresie późniejszego rozwoju.

U dzieci i młodzieży diagnostyka odbywa się za pomocą analizy chodu oraz metody oglądowej postawy we wszystkich płaszczyznach.

Skolioza

Według Scoliosis Research Society skoliozą nazywamy skrzywienie kręgosłupa, gdzie kąt skrzywienia mierzony sposobem Cobba na radiogramie przednio tylnym wykonanym w pozycji stojącej wynosi co najmniej 10 °

Skolioza jako objaw innego procesu patologicznego występuje w około 20 % przypadków, pozostałe 80 % to skoliozy idiopatyczne, czyli nie wiadomego pochodzenia. Skoliozy te powstają wyłącznie w czasie wzrostu dziecka, są następstwem asymetrii w wieku niemowlęcym.

Skoliozy częściej występują u dziewczynek, pojawiają się szczególnie często w czasie przyspieszonego okresu wzrostu. Najczęściej pomiędzy:

• 6 a 24 miesiącem życia
• 5 a 8 rokiem życia
• 11 a 14 rokiem życia

Podział ze względu na kąt skrzywienia:

• I stopień do 20 stopni
• II stopień do 50 stopni
• III stopień do 90 stopni
• IV stopień ponad 90 stopni

III i IV stopień wymaga leczenia operacyjnego ze względu na ucisk na narządy wewnętrzne.

Pomimo znaczącego postępu wiedzy na temat bocznych skrzywień kręgosłupa leczenie stanowi nadal istotny problem. Zrozumienie i podejście do tematyki skolioz jest nadal wielce zróżnicowane. W procesie planowania terapii należy spojrzeć na pacjenta globalnie, nie należy pominąć postawy ciała.

W  trwających dłużej bocznych skrzywieniach kręgosłupa wytwarza się wzorzec postawy nieprawidłowej. Dzieci nie czują tej nieprawidłowości, zatem utrzymanie postawy skoordynowanej jest dla nich nienaturalne. Mięsnie pracują w zmienionych warunkach statyczno – dynamicznych, co poprzez pobudzanie proprioreceptorów staje się  podłożem błędnej aferentacji posturalnej, a  w konsekwencji prowadzi do nieprawidłowego sterowania czynnością mięśni. W terapii Vojty zostają pobudzone receptory rozciągania mięśni i ścięgien a informacja dociera do rdzenia kręgowego i mózgowia,  dochodzi do włączenia wzorców motorycznych pozwalających na dynamiczną regulację postawy ciała.

 

Asymetria niemowlęca

Asymetria ułożenia ciała noworodka jest już widoczna w pierwszym miesiącu życia. Określa się nią jako pochylenie głowy na jedna ze stron z towarzyszącą rotacją. Towarzyszy spłaszczenie głowy po jednej stronie i zniekształcenie czaszki. Układanie głowy na jednym policzku, z czasem prowadzi do zmniejszenia policzka i szpary powiekowej po jednej stronie. Ułożenie tułowia w kształcie litery c, skośne ustawienie miednicy. Asymetria zawsze związana jest z nieprawidłowym ustawieniem kręgosłupa. Motoryka dziecka z asymetrią jest ograniczona, dziecko chwyta tylko jedną rączką. Problem stanowi nieprawidłowy podpór na brzuchu. Siada obciążając jeden pośladek, czworakowanie odbywa się w nieprawidłowym wzorcu. Przesuwanie się do przodu na jednym pośladku. Sprzyja temu zbyt wczesne ustawianie dziecka w pozycji siedzącej, które samo nie jest w stanie utrzymać takiej pozycji.

Różnego rodzaju bujaczki, nosidełka sprzyjają takiemu ustawieniu ciała dziecka.

Nie zdiagnozowana a tym samym nie leczona asymetria niemowlęca prowadzi do skoliozy.